Ανδρική Υπογονιμότητα
Στο 50% των ζευγαριών με υπογονιμότητα, ο άνδρας συμμετέχει εξίσου στο πρόβλημα. Μερικές φορές η ανδρική υπογονιμότητα είναι ο μοναδικός παράγοντας που εμποδίζει την εγκυμοσύνη, ή συνυπάρχει με αιτίες της συντρόφου, δημιουργώντας πολύπλοκο πλάνο διερεύνησης.
Είναι κρίσιμο οι άνδρες να ελέγχονται για γονιμότητα όπως οι γυναίκες. Ο έλεγχος του άνδρα μπορεί να μειώσει τη σειρά πολύπλοκων και δαπανηρών εξετάσεων της συντρόφου.
Αιτίες Ανδρικής Υπογονιμότητας
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα & λοιμώξεις: Σύφιλη, γονόρροια, χλαμύδια κ.ά. Μπορεί να αναστραφούν με έγκαιρη θεραπεία.
- Απόφραξη αγωγών: Συγγενείς ανωμαλίες ή τραυματισμός όρχεων, προστάτη, ουρήθρας. Μπορεί να διορθωθεί χειρουργικά.
- Γενετικές διαταραχές: Κυστική ίνωση, χρωμοσωμιακές ανωμαλίες.
- Αυτοάνοσα Νοσήματα: Αντισώματα κατά των σπερματοζωαρίων επηρεάζουν την ποιότητά τους.
- Ορμονικές διαταραχές: Ορμόνες όρχεων, υπόφυσης, θυρεοειδή — συχνά αντιμετωπίζονται με ορμονικά σκευάσματα.
- Σεξουαλική δυσλειτουργία: Στυτική δυσλειτουργία, πρόωρη εκσπερμάτιση, αποτέλεσμα ψυχογενών ή οργανικών παραγόντων.
- Κιρσοκήλη: Διάταση σπερματικών φλεβών (15% ανδρών), με αμφιλεγόμενα οφέλη χειρουργικής διόρθωσης.
Έλεγχος Γονιμότητας
Αρχικά ο ουρολόγος κάνει κλινική εξέταση και συστήνει σπερμοδιάγραμμα, ανάλυση ποιότητας & ποσότητας σπερματοζωαρίων. Το δείγμα συλλέγεται σε ειδικό χώρο και πρέπει να εξεταστεί άμεσα.
Αν το πρώτο αποτέλεσμα είναι φυσιολογικό, γίνεται δεύτερο σπερμοδιάγραμμα για επιβεβαίωση. Δύο φυσιολογικές αναλύσεις αποκλείουν μεγάλο ποσοστό διαταραχών.
Διαταραχές Σπερμοδιαγράμματος
- Αζωοσπερμία: Έλλειψη σπερματοζωαρίων.
- Ολιγοσπερμία: Χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων.
- Ασθενοσπερμία: Μειωμένη κινητικότητα.
- Τερατοσπερμία: Μορφολογικές ανωμαλίες των σπερματοζωαρίων.
Παλίνδρομη Εκσπερμάτιση
Παθολογική κατάσταση όπου το σπέρμα παλινδρομεί στην ουροδόχο κύστη αντί προς το έξω στόμιο. Οφείλεται σε βαλβιδική δυσλειτουργία ουρήθρας (π.χ. μετά από χειρουργείο, διαβήτη ή φαρμακευτική αγωγή). Το όξινο περιβάλλον των ούρων καταστρέφει τα σπερματοζωάρια και εμποδίζει τη χρήση για IVF.
Άλλοι Παράγοντες
- Υπερβολική άσκηση (↑ στεροειδών, ↓ παραγωγής σπέρματος).
- Stress, παχυσαρκία.
- Ναρκωτικά, αλκοόλ, κάπνισμα, στεροειδή.
- Έκθεση σε τοξίνες: φυτοφάρμακα, μόλυβδος, ακτινοβολία, βαρέα μέταλλα, υψηλή θερμοκρασία.
Θεραπεία Υπογονιμότητας
Ο γιατρός καθοδηγεί αλλαγές στον τρόπο ζωής: διατροφή, συχνότητα επαφών, συμπληρώματα (φολικό οξύ, ψευδάργυρο). Σε ορμονικές διαταραχές, συστήνεται ορμονική αγωγή.
Τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
- GIFT & ZIFT: Μεταφορά γαμετών ή εμβρύων στις σάλπιγγες με λαπαροσκόπηση.
- IVF: Εξωσωματική γονιμοποίηση ωαρίων με πληθώρα σπερματοζωαρίων.
- ICSI: Έγχυση ενός σπερματοζωαρίου στο ωάριο — λύση για πολύ χαμηλό αριθμό ή χαμηλή κινητικότητα.
- Τεχνικές Λήψης Σπέρματος: Βιοψία επιδιδυμίδας/όρχεων σε αζωοσπερμία (επιτυχία 60–70%).
“Ρωτήστε το γιατρό για οτιδήποτε σας απασχολεί”
Dr. Αναστάσιος Λιβάνιος
Χειρουργός – Ουρολόγος – Ανδρολόγος
210 6533586
Συχνές Ερωτήσεις για την Ανδρική Υπογονιμότητα
1. Τι είναι η ανδρική υπογονιμότητα;
Ανδρική υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία επίτευξης εγκυμοσύνης μετά από ένα έτος τακτικών, αδιάκοπων επαφών χωρίς αντισύλληψη. Εκτιμάται ότι συμμετέχει στο 50% των περιπτώσεων υπογονιμότητας ενός ζευγαριού.
2. Πότε πρέπει να κάνω έλεγχο γονιμότητας;
Αν μετά από 12 μήνες προσπαθειών χωρίς επιτυχία δεν έχετε εγκυμοσύνη, συνιστάται ο έλεγχος και των δύο συντρόφων. Ιδιαίτερα αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου (ευρήματα varicocele, ιστορικό λοιμώξεων, τραυματισμοί).
3. Ποιες εξετάσεις περιλαμβάνει ο έλεγχος;
Ο βασικός έλεγχος περιλαμβάνει κλινική εξέταση, σπερμοδιάγραμμα (ποσότητα, κινητικότητα, μορφολογία), ορμονικό προφίλ και υπέρηχο όρχεων. Σε ανάγκη προστίθενται γενετικό τεστ και εξετάσεις για ανοσολογικές αιτίες.
4. Γιατί είναι σημαντικό το σπερμοδιάγραμμα;
Δείχνει την ποιότητα και ποσότητα των σπερματοζωαρίων, καθορίζοντας διαταραχές όπως αζωοσπερμία, ολιγοσπερμία ή ασθενοσπερμία. Δύο φυσιολογικά δείγματα επιβεβαιώνουν καλή γονιμότητα· όποια απόκλιση απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
5. Ποιες λύσεις υπάρχουν για τη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος;
Συνιστώνται αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή, αποχή από κάπνισμα/αλκοόλ), συμπληρώματα (φολικό οξύ, ψευδάργυρο), χειρουργική διόρθωση κιρσοκήλης ή αντιβίωση σε λοιμώξεις. Η ορμονική θεραπεία εφαρμόζεται σε ορμονικές διαταραχές.
6. Πότε χρειάζεται υποβοηθούμενη αναπαραγωγή;
Όταν οι κλασικές θεραπείες (φαρμακευτική, χειρουργική) δεν επιφέρουν αποτέλεσμα. Σε σοβαρή ολιγοσπερμία ή αζωοσπερμία, προχωρούμε σε IVF, ICSI ή τεχνικές λήψης σπέρματος από όρχεις/επιδιδυμίδα.
Η εξειδικευμένη κλινική για τον άνδρα.
