Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα
Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, μεταδίδονται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής και μπορεί να έχουν μακροχρόνιες συνέπειες όταν δεν διαγνωστούν και δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
Κύριες μορφές και ορολογία
Οι όροι Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) και Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις (ΣΜΛ) χρησιμοποιούνται εναλλακτικά, με τον δεύτερο να τονίζει τις περιπτώσεις ασυμπτωματικής μόλυνσης. Στα πιο κοινά ΣΜΝ περιλαμβάνονται:
- Σύφιλη
- Γονόρροια
- Χλαμυδιακές λοιμώξεις
- Έρπης των γεννητικών οργάνων
- Βακτηριακή κόλπωση
- Τριχομονάδες
- Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV)
- Ηπατίτιδες B και C
- HIV/AIDS
Προειδοποιητικά σημάδια & συμπτώματα
Στους άνδρες:
- Εκκρίσεις από το πέος (πύον ή διαυγή υγρά από την ουρήθρα)
- Πόνος ή κάψιμο κατά τη διούρηση
- Συχνοουρία
- Εξελκώσεις στο πέος ή στην πρωκτική περιοχή
Στις γυναίκες:
- Αλλαγές στις κολπικές εκκρίσεις (ποσότητα, χρώμα, οσμή)
- Πόνος ή κάψιμο κατά τη διούρηση και συχνοουρία
- Έλκη γεννητικών ή πρωκτικών περιοχών (σύφιλη, έρπης)
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια) συνοδευόμενος από ανώμαλες εκκρίσεις ή έλκη
- Ανώμαλες αιμορραγίες μεταξύ περιόδων (συχνές αιτίες: γονόρροια, χλαμύδια)
Προφύλαξη & μείωση κινδύνου
Η πρόληψη βασίζεται στην υιοθέτηση ασφαλών συμπεριφορών και τη χρήση προστατευτικών μέσων:
- Χρήση προφυλακτικών λάτεξ σε κάθε σεξουαλική επαφή
- Περιορισμός του αριθμού ερωτικών συντρόφων
- Τακτικός έλεγχος με εργαστηριακές εξετάσεις – θετική διάγνωση μπορεί να αργήσει μήνες
- Άμεση ενημέρωση και θεραπεία του συντρόφου σε περίπτωση μόλυνσης
Κατηγοριοποίηση κινδύνου δραστηριοτήτων
- Υψηλού κινδύνου: Κολπικό ή/και πρωκτικό σεξ χωρίς προφυλακτικό.
- Μέσου κινδύνου: Κολπικό ή/και πρωκτικό σεξ με προφυλακτικό, στοματικό σεξ χωρίς προφυλακτικό.
- Χαμηλού κινδύνου: Χάδια στα γεννητικά όργανα, υγρά φιλιά, στοματικό σεξ με προφυλακτικό.
- Ακίνδυνα: Μασάζ, αυνανισμός, αποχή.
“Ρωτήστε το γιατρό για οτιδήποτε σας απασχολεί”
Dr. Αναστάσιος Λιβάνιος
Χειρουργός – Ουρολόγος – Ανδρολόγος
Συμπεράσματα
Η αύξηση των ΣΜΝ παγκοσμίως οφείλεται σε αλλαγές συμπεριφοράς και μείωση της ηλικίας έναρξης σεξουαλικών σχέσεων. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κρίσιμες για την αποφυγή επιπλοκών και μόνιμων βλαβών. Σε περίπτωση μόλυνσης, είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη ενημέρωση και αντιμετώπιση και των δύο συντρόφων.
Συχνές Ερωτήσεις για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα
1. Τι είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ);
Λοιμώξεις που μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής συμπεριφοράς (κολπική, πρωκτική ή στοματική επαφή), καθώς και μέσω επαφής δέρματος με δέρμα.
2. Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω ΣΜΝ;
Πολλά ΣΜΝ είναι ασυμπτωματικά. Η διάγνωση γίνεται μόνο με εργαστηριακές εξετάσεις—αίματος, ούρων ή επιχρισμάτων.
3. Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα;
Εκκρίσεις από πέος ή κόλπο, αλλαγή χρώματος/οσμής, αίσθημα καύσου κατά τη διούρηση, έλκη ή φουσκάλες στα γεννητικά όργανα.
4. Υπάρχει θεραπεία για τα ΣΜΝ;
Ναι—ορισμένα (π.χ. γονόρροια, σύφιλη) ιάσιμα με αντιβιοτικά, ενώ άλλα (έρπης, HIV) ελέγχονται με ειδική αγωγή χωρίς οριστική ίαση.
5. Πώς μπορώ να προφυλαχθώ;
Χρήση προφυλακτικού λάτεξ σε κάθε επαφή, περιορισμός αριθμού ερωτικών συντρόφων, τακτικοί έλεγχοι με εργαστηριακά τεστ.
6. Μπορώ να κολλήσω ΣΜΝ από στοματικό σεξ;
Ναι. Γονόρροια, έρπης, HPV και άλλα μπορούν να μεταδοθούν μέσω στοματικής επαφής χωρίς προφυλακτικό.
7. Μπορώ να κολλήσω ΣΜΝ χωρίς διείσδυση;
Ορισμένα (έρπης, HPV, σύφιλη) μεταδίδονται με επαφή δέρματος ή σωματικών υγρών ακόμη και χωρίς πλήρη σεξουαλική πράξη.
8. Προφυλάσσουν τα προφυλακτικά από όλα τα ΣΜΝ;
Παρέχουν ισχυρή προστασία για τα περισσότερα, αλλά δεν καλύπτουν πλήρως ΣΜΝ που μεταδίδονται με δερματική επαφή (π.χ. έρπης, HPV).
9. Πρέπει να κάνω τακτικά τεστ για ΣΜΝ;
Συνιστάται ετήσιος έλεγχος για χλαμύδια, γονόρροια, HIV αν έχετε νέο ή πολλαπλούς συντρόφους, ανάλογα με το ατομικό σας προφίλ κινδύνου.
10. Μπορεί ο σύντροφός μου να με κολλήσει ενώ είναι ασυμπτωματικός;
Ναι. Πολλά ΣΜΝ παραμένουν ασυμπτωματικά για μήνες ή χρόνια, γι’ αυτό η ταυτόχρονη εξέταση και θεραπεία και των δύο συντρόφων είναι καθοριστική.
Η εξειδικευμένη κλινική για τον άνδρα.
